آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در سال ۲۰۱۶ هنگامی که خبر رئیس جمهور شدن ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را شنید در یک پیام عنوان کرد که امیدوار است آلمان با احترام به ارزشهای دموکراتیک بتواند با رئیس جمهور آمریکا همکاری کند. این امید طی ۴ سال محقق نشد!
از آن تاریخ ۴ سال می گذرد و اقدامات یک جانبه ترامپ به خصوص در بخش سیاست خارجی، نه فقط آلمان بلکه روابط بخش قابل ملاحظه‌ای از اروپا را با واشنگتن سرد کرده است. اختلافات آمریکا و اروپا در این سالها به اندازه‌ای عمیق شده که به اعتقاد برخی کارشناسان حتی با پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا، نمی‌توان انتظار داشت این اختلافات به سرعت حل و فصل شود.
براساس نظرسنجیهای انجام شده از طرف مرکز تحقیقات “پیو” بیش از هر زمان دیگری وجهه آمریکا در بین اروپاییان افت کرده است.
تنها ۲۶ درصد آلمانیها اکنون به ابرقدرت جهان غرب نگرش مطلوبی دارند. اوضاع در فرانسه بدتر است و این رقم ۱۶ درصد است.
همچنین با وجود رابطه نزدیک بوریس جانسون با دونالد ترامپ، در بریتانیا نیز فقط ۴۱ درصد از پاسخ دهندگان درباره ایالات متحده نظر مثبتی داشتند. این رقم تا کنون بدترین ارزشگذاری به ثبت رسیده از نگرش انگلیسی‌ها به آمریکا است.
سودا دیویدویلپ، از بنیاد جرمن مارشال آمریکا اعتقاد دارد که شیوه مدیریت امور داخلی آمریکا از طرف ترامپ در این نگرش منفی بسیار تاثیر گذار بوده است. به گفته او هنگامی که اروپاییها با نگاه به آمریکا متوجه می‌شوند که این کشور به دلیل مشکلات داخلی چند پاره شده است، نتیجه میگیرند که آمریکا نمیتواند برای اروپا یک شریک خوب باشد.
ایالات متحده آمریکا در زمان ریاست جمهوری ترامپ از توافق هسته‌ای ایران و قدرتهای بزرگ جهان و همچنین توافقنامه آب و هوایی پاریس خارج شد. او بر آلومینیوم و فولاد اروپا تعرفه‌های جدید وضع کرد و به دلیل سهم پایین پرداخت هزینه‌های ناتو تاخت اروپاییها، با سیاست‌های خود موجب تضعیف سازمان تجارت جهانی شد.
او یکی از رویکردهای بسیار ارزشمند اروپایی برای مقابله با چالش‌های جهانی به نام رویکرد “چندجانبه گرایی” را به چالش کشید و از برکیست حمایت کرد.
آقای ترامپ علاوه بر چین، حتی متحدان اروپایی آمریکا را دشمنان تجارت نام نهاد و با تمجیدهای فراوان از روسیه، موجب نگرانی مردم آمریکا و اروپا شد.
به گفته دیویدویلپ از بنیاد جرمن مارشال آمریکا، دونالد ترامپ واضحا به اروپا بیاعتنایی میکند و تا به حال هیچ کدام از رئیس جمهوران آمریکا، متحدان اروپایی خود را دشمن ندانسته است.
برخی کشورهای اروپایی در این دوران بیش از سایرین مورد خشم ترامپ واقع شدند. کشور آلمان که از اول ماه ژوئیه هم ریاست شورای اتحادیه اروپا و هم ریاست دورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد را عهده دار است، از کشورهایی است که ترامپ بیش از سایرین از آن انتقاد میکند.
روابط شخصی سیاستمداران
آنگلا مرکل، قدرتمندترین زن اروپا و صدراعظم آلمان با دونالد ترامپ روابط شخصی خوبی ندارد. اما امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه، به وسیله شامهای خیره کننده و رژههای نظامی، به همراه کردن ترامپ با سیاست‌های متحدان اروپایی واشنگتن امید داشت و این امید هرگز به نتیجه نرسید! این در حالی است که مرکل هرگز چنین سیاستی را در مقابل ترامپ اتخاذ نکرد.
روابط آمریکا و برلین هنگامی که مرکل به دلیل نگرانی از شیوع ویروس کرونا، در نشست گروه هفت به میزبانی واشنگتن و به دعوت آمریکا شرکت نکرد سردتر شد. مدتی پس از آن ترامپ اعلام کرد نظامیان موجود در آلمان را به دوازده هزار نیرو کاهش میدهد.
بروس استکس، از اتاق فکر چاتهام هاوس لندن باور دارد که ترامپ در برخورد با زنان قدرتمند دچار مشکل است.
دوستان ترامپ در اروپا
ترامپ موفق شد در دوره چهار ساله ریاست جمهوری خود در قاره اروپا دوستانی برای خود پیدا کند. برای مثال ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان که به یک فرد دارای دیدگاههای ضد مهاجرتی معروف است، از انتخاب مجدد ترامپ آشکارا حمایت کرده است.
کشور لهستان نیز به وسیله اختلاف واشنگتن و برلین توانسته است میزبان تعداد زیادی از آمریکاییهای نظامی خارج شده از آلمان باشد و از ریاست جمهوری ترامپ بهره برده است. لهستان نیز مانند آمریکا مخالف پروژه جنجالی “نورداستریم ۲” و بهره برداری از خط لوله انرژی بین دو کشور آلمان و روسیه است.
آینده روابط آمریکا و اروپا با پیروزی بایدن در انتخابات
به عقیده تحلیلگران اروپایی، با این که احیای روابط میان متحدان دیرین امری ضروری است اما نمی‌توان انتظار داشت که تغییرات بزرگ و سریعی به وجود آید و بی اعتمادی که شکل گرفته است بر روابط اروپا و آمریکا تاثیری عمیق گذاشته است.
اینگونه به نظر میرسد که پس از پیروزی بایدن در انتخابات، در اولین فرصت با سفر به اروپا مجدداً به پیمان آب و هوایی پاریس بپیوندد و قصد مذاکرات هسته‌ای با ایران را داشته باشد. اما درگیریهای به وجود آمده بر سر تامین هزینه‌های نظامی ناتو و کارزار آمریکا علیه شرکت هواوی، کمپانی بزرگ فناوری چین و همچنین اختلافات مربوط به پروژه نورداستریم ۲ ساده به نظر نمیرسد.
البته آقای بایدن اقتصاد آمریکا را در حالی به دست می‌گیرد که این کشور بر اثر شیوع ویروس کرونا آسیب دیده است، و در چنین شرایطی انتظار میرود سیاست “اول آمریکا” را اتخاذ کند.
بروس استوکس گفته است که اروپاییها باید در نظر داشته باشند که امورات بسیار زیادی در داخل کشور وجود دارد که دولت بایدن باید به آنها بپردازد و اولویت اول آنها ارتباط با بروکسل نیست.
منبع: یورونیوز
