عوامل موثر زیادی در زمینه اقتصاد کانادا وجود دارد که یکی از مهمترین بخش های آن مبحث قراردادهای تجاری کشور کانادا است، قراردادها و بخش های اجرایی که به واسطه سیاست گذاری کلان این کشور همیشه جزئی از برنامه های دولت بوده و در عین حال تشویق به شروع کسب و کارهای کوچک و وجود محرک های مختلف برای توسعه آنها که در بخش‌های بعدی سعی می‌کنیم بیشتر به این مباحث بپردازیم.
کانادا عضوی از سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) (سازمانی است بین‌المللی، دارای ۳۵ عضو، که اعضای آن متعهد به اصول دموکراسی و اقتصاد آزاد هستند. این سازمان به تعبیری عمده‌ترین سازمان بین‌المللی تصمیم‌گیرنده اقتصادی است. مقر اصلی این سازمان در شهر پاریس است) و گروه جی هفت (از هفت کشور صنعتی جهان تشکیل شده‌است که حدود ۵۰٪ اقتصاد جهان را در دست دارند. سران کشورهای این گروه هر ساله یک گردهمایی مشترک با هم دارند. کشورهای فرانسه، آلمان، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، ایالات متحده آمریکا و کانادا این هفت کشور را تشکیل میدهند که البته مدتی است از تعلیق عضویت روسیه می گذرد و اکنون جی هفت نامیده می شود) است. این کشور دارای اقتصاد بازار آزاد است که نسبت به ایالات متحده وابستگی بیشتری به دولت دارد ولی مداخلات اقتصادی دولتی آن کمتر از اکثر کشورهای اروپایی است و به همین نسبت فضای رشد در اقتصاد کانادا بیشتر از سایر کشورهای نامبرده شده می باشد.
اقتصاد کانادا از نظر اهمیت دادن به بخش صنایع پایه با دیگر کشورهای جهان اول تفاوت‌هایی دارد و دو صنعت نفت خام و چوب‌بری در این کشور جزو مهمترین صنایع به حساب می‌آید.
کانادا یکی از معدودترین کشورهای پیشرفته‌ای است که صادرکننده انرژی خالص در جهان است. کانادا دارای ذخایر وسیعی از گاز طبیعی در سواحل شرق و منابع بزرگ گاز و نفت در آلبرتا است ونیز در همسایگی آن یعنی بریتیش کلمبیا و ساسکاچوان است.
در منطقه وسیع اتاباسکا تارسندز، منابع نفت و گاز فراوانی است که با استخراج آنها کانادا به دومین کشور دارای ذخایر نفت و گاز در جهان بعد از عربستان سعودی تبدیل شده‌است.
در کبک، بریتیش کلمبیا – نیوفولد ولابرادور، انتاریو و مانیتوبا، انرژی الکتریکی ارزان است و از آنجا که به ضرر محیط زیست نیست، استفاده گسترده‌ای از آن میشود و به حفظ و استفاده بهینه از منابع در چرخه اقتصاد کانادا کمک شایانی می کند.
این کشور همچنین یکی از عرضه کنندگان اصلی محصولات کشاورزی است که منطقه استپ این کشور یکی از مهمترین عرضه کنندگان غلات مثل گندم و انواع دیگر در دنیاست.
کانادا بزرگترین تولید کننده اورانیوم و روی و بسیاری از محصولات منابع طبیعی، مثل طلا، نیکل، آلومینیوم وسرب است.
اگر نگوییم اکثر شهرها ولی تعداد زیادی از مردم شهرها در بخش شمالی که انجام کشاورزی در آن مشکل است، به خاطر نزدیکی به منابع و معادن، از راه صنعت معدن و با استفاده از منابع چوب زندگی می‌گذرانند. کانادا همچنین دارای بخش صنایع نسبتاً بزرگی است که در کبک وانتاریو جنوبی قرار دارد که صنعت اتومبیل‌سازی در آن اهمیت خاصی دارد.
این کشور وابستگی زیادی به بخش تجارت بین‌المللی خصوصاً تجارت با ایالات متحده دارد.
پس از این توضیحات می پردازیم به قراردادهای تجاری کانادا
قرارداد نفتا – که پس از روی کار آمدن دولت ترامپ این قرارداد عملا از بین رفت و توافق جدیدی حاصل شد به نام USMCA که نخست توضیحاتی در ارتباط با نفتا میدهیم و سپس به قرارداد USMCA می‌پردازیم.
قرارداد NAFTA(بزرگترین قرارداد تجاری دنیا) : قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی North American Free Trade Agreement .
این موافقت نامه در ژانویه 1988 امضا شد و در ژانویه 1989 به اجرا در آمد و این توافق نامه فی مابین کانادا ، مکزیک و آمریکا به اجرا در آمده است.
در فوریه 2014 کارلا هیلز یکی از روسای سازمان شورای روابط خارجی (council on foreign relations) در یادداشتی اینطور عنوان کرد :
طی بیست سالی که توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (North American Free Trade Agreement)، که به قرارداد نفتا (NAFTA) شهرت دارد به اجرا رسیده است، موافقان و مخالفان بسیاری در مورد آن اظهارنظر کرده اند. برای اینکه به درستی بتوان عملکرد نفتا را مورد بررسی قرار داد، باید ابتدا تصویر صحیحی از آنچه این توافقنامه به اجرا درآورده به دست آورد. با در نظر گرفتن کشورهای عضو این توافقنامه، یعنی آمریکا، کانادا و مکزیک، میتوان گفت که قرارداد نفتا امروز بازاری منظقه ای به ارزش 19 هزار میلیارد دلاری با 470 میلیون مصرف کننده را ایجاد کرده است. داده های اتاق بازرگانی ایالات متحده نشان میدهند که شش میلیون شغل در آمریکا وابسته به تجارت با مکزیک هستند و هشت میلیون شغل نیز به خاطر تجارت با کانادا شکل گرفته اند. نفتا نخستین قرارداد تجارت آزادی بود که میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه منعقد شد و نسبت به قراردادهای پیش از خود، بزرگترین بازار مشترک را ایجاد کرد. قرارداد نفتا همه تعرفه های گمرکی برای کالاهای صنعتی را حذف کرد و تجارت نامحدود محصولات کشاورزی میان آمریکا و مکزیک را تضمین کرد. علاوه بر این ها، قرارداد نفتا شامل بخش هایی برای توسعه بخش خدمات و همچنین حمایت از حقوق سرمایه گذاران و حفاظت از قوانین حق انتشار میشود.
امروز کانادا بزرگترین مقصد صادراتی محصولات آمریکایی است و همچنین کانادا نیز 98 درصد از انرژی صادراتی خود را راهی آمریکا می کند. مکزیک نیز دومین مقصد محصولات صادراتی آمریکا محسوب می شود. طی دو دهه اخیر، زنجیره تامینی بسیار کارا و یکپارچه در آمریکای شمالی ایجاد شده است و تجارت میان منطقه ای در کشورهای عضو نفتا نیز در این مدت رشدی 400 درصدی را تجربه کرده است؛ از 290 میلیارد دلار در سال 1993 به بیش از 1.1 هزار میلیارد دلار در سال 2012.
قرارداد USMCA
با اینکه جزئیات قرارداد USMCA منتشر شده، اما هنوز تعرفه‌ی ۲۵ درصدی واردات فولاد کانادا به آمریکا به‌قوت خود باقی است.
بر اساس گزارش خبرگزاری واشنگتن پست، مقامات دو کشور در حال رایزنی برای حذف تعرفه‌ها هستند.
یکی از بخش‌های قابل توجه توافق جدید آمریکا کانادا و مکزیک ، افزایش حقوق کارگران مکزیکی است.
اما بسیاری از کارشناسان خودرو معتقد هستند که نتیجه‌ی اصلی این قرارداد، افزایش هزینه‌های مصرف کنندگان آمریکایی خواهد بود.
مهم‌تر این است که شرایط جدید، خودروسازان آمریکایی را بیشتر از خانه دور می‌کند و احتمالا خط تولید این شرکت‌ها در چین بیشتر خواهد شد.
در بخش ضمیمه‌های USMCA که در پایان قرارداد انجام شده، اجرای تعرفه‌ی جدید بر واردات تا ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو از مکزیک و کانادا ممنوع اعلام شده است.
این میزان بیشتر از صادرات فعلی کانادا و مکزیک به آمریکا است.
به‌نظر می‌رسد که ترامپ در مقایسه با چینی‌ها، تعامل بهتری با کشورهای همسایه‌ی آمریکا دارد.
توافق جدید آمریکا کانادا و مکزیک با نام USMCA نسخه‌ی جدیدی از نفتا نیست، بلکه فصلی جدید در تجارت منطقه‌ی آمریکای شمالی خواهد بود.
این قرارداد تأثیر بزرگی هم بر صنعت خودروسازی خواهد گذاشت که در ادامه به آن می‌پردازیم.
بر اساس توافق جدید آمریکا کانادا و مکزیک یا USMCA چند تغییر مهم در خودروسازی آمریکای شمالی به‌وجود خواهد آمد؛ از سال ۲۰۲۰، تمام خودروسازان آمریکایی موظف به تولید محصولاتی هستند که ۷۵ درصد قطعات آنها از تولیدات آمریکای شمالی باشد تا تعرفه‌ی صفر درصدی اجرا شود.
در قرارداد نفتا، ۶۲.۵ درصد قطعات خودروها باید از تولیدات این قاره محسوب می‌شد.
در بخش دیگری از USMCA آمده است که از سال ۲۰۲۳ ، ۴۰ درصد قطعات هر خودرو باید از کارخانه‌هایی که حقوق بالایی به کارکنان می‌پردازند، تأمین شود.
در این کارخانه‌ها حداقل دستمزد ۱۶ دلار در ساعت بوده که حدود سه برابر حداقل حقوق فعلی کارگران در کارخانه‌های مکزیک است.
پیمان تجارت آزاد CETA : Comprehensive Economic and Trade Agreement
در تاریخ سی ام اکتبر 2016 پس از بازنگری در این پیمان جاستین ترودو نخست وزیر کانادا اقدام به امضا این پیمان نمود و سپس در تاریخ پانزدهم فوریه 2017 در پارلمان اروپا بطور رسمی تصویب شد، در نهایت از تاریخ 21 سپتامبر 2017 این قرارداد آغاز به کار کرد.
با روی کار آمدن دولت جاستین ترودو و کنار رفتن محافظه کاران از عرصه سیاسی کانادا و همچنین روی کار آمدن ترامپ در آمریکا که منجر به دور شدن این کشور از کانادا و اتحادیه اروپا شد، طرح اجرای این پیمان نیز قوت گرفت که نهایتا همزمان با برگزاری اجلاس G-20 مذاکرات این پیمان هم ادامه یافت که در نهایت در تاریخ هشتم جولای 2017 توافق اجرای آن حاصل شد.
بصورت خلاصه باید گفت یک پیمان تجارت آزاد بین کانادا و اتحادیه اروپا است که به آن ها اجازه می‌دهد با حداقل ممیزی‌های قانونی، به بازارهای یکدیگر دسترسی پیدا کنند. بخش هایی از این پیمان بویژه در مورد سرمایه گذاری تنها هنگامی قابل اجراست که پارلمان های بیش از 30 کشور این توافق را مورد تایید قرار دهند. اقدامی که ممکن است چندین سال به طول بیانجامد و برخی از کشورها نیز که مخالف آن هستند ممکن است از تایید آن اجتناب کنند.
اما با این حال بسیار روشنی در پیش روی این پیمان و به ویژه اقتصاد کانادا است و در آینده به 20 زبان مختلف منتشر می گردد. البته موج مخالفتها ها هم در اینباره کم نیست. یکی از نگرانی ها درباره ذخایر آب شیرین کاناداست. دو شرکت بزرگ فرانسوی Suez و Veolia که در زمینه صنعت آب در جهان فعالند در حال بررسی این موضوع می باشند. برای اینکه صادرات بیشتر گوشت و محصولات کشاورزی آب بیشتری را طلب می کند.
پیمان تجارت آزاد CKBC یا canada korea business council
تجارت آزاد بین کانادا و کره جنوبی جهت سرمایه گذاری های امن ، صادرات و واردات ، راه اندازی خطوط تولید و گسترش بیشتر مناسبات اقتصادی فی مابین کشورها
تمام اطلاعات مربوط به این قرارداد را می توانید در وب سایت CKBC جستجو کنید.
شراکت و یا قرارداد TPP و یا Trans-Pacific Partnership
بزرگترین و بلند پروازانه ترین طرح تجارت آزاد. مشارکت آزاد منطقه ای با حضور بیش از 12 کشور در منطقه آسیا و اقیانوسیه می باشد ، منطقه ای که در این بازار انتظار میرود تا سال 2030 کشور کانادا به 800میلیون نفر از جمعیت جهان دسترسی داشته و تا سال 2050 به یک سوم تولید ناخالص جهانی دسترسی پیدا خواهد کرد.
کشورهای عضو TPP عبارتند از کانادا – ایالات متحده آمریکا – استرالیا – شیلی – ژاپن – مالزی – مکزیک – برونئی – نیوزیلند – پرو – سنگاپور و ویتنام.
دو قرارداد بلند پروازانه دیگر نیز همچنان وجود دارد، قرارداد ایالت کبک با ژاپن که در این قرارداد دانشجویان می توانند برای کارهای تخصصی با حقوق های بالا زیر نظر دولت کانادا مدتی در آنجا فعالیت کنند.
و قرارداد توسعه اقتصادی این ایالات با کشور فرانسه جهت ایجاد بسترهای امن اقتصادی.
در آخر باید اضافه کرد که کشور کانادا قراردادی با کشور چک نیز بصورت جداگانه دارد. اما این قرارداد شرایط و مفاد متفاوتی دارد که در این مطلب جای نمی گیرد.
توافقنامه تجارت آزاد کانادا و اوکراین
آندری شوچنکو سفیر اوکراین در کانادا از اجرایی شدن قرارداد تجارت آزاد کانادا و اوکراین در روز یکم آگوست 2017 خبر داد، او در یادداشتی گفت: این یک لحظه تاریخی از دیپلماسی کانادا و اوکراین است و آغاز مرحله بسیار مهم برای قراردادها، مشاغل و سرمایه گذاری جدید است.
پروشنکو رئیس جمهور اوکران نیز در یادداشتی کوتاه بر روی صفحه فیسبوک گفت: این یک پیروزی مهم دیگر در مسیر اصلاحات اوکراین است.
پیش از این خانم کریستیا فریلند وزیر امور خارجه کانادا نیز گفته بود در وضعیتی که ایالات متحده آمریکا در حال دوری از جامعه جهانی است ، کانادا می خواهد نقش پرنگتری را در عرصه های بین المللی ایفا کند.
وزیر امور خارجه کانادا در سخنانی تاکید کرده بود که کانادا به دنبال تقویت نقش بین المللی خود در گروه هفت ، گروه بیست ، ناتو و سازمان ملل متحد خواهد بود.
پس از تغییر سیاست های آمریکا، کانادا با اقتصاد و دنیای جدید روبروست.
پیشتر سفیر اوکراین در کاناد نیز اعلام کرده بود که یک یادداشت دیپلماتیک دریافت کرده، مبنی بر اینکه اوتاوا تمام مراحل قانونی لازم برای اجرای این توافقنانه تجارت آزاد کانادا و اوکراین را به اتمام رسانیده.
بر اساس این توافقنامه کانادا و اوکراین ، 98 درصد از تعرفه های صادرات اوکراین ، 78 درصد از تعرفه های صادرات کانادا به محض اجرایی شدن آن لغو می گردد که پس از هفت سال تعرفه صادرات کانادا نیز به 98 درصد تغییر می کند.
اوکراین پس از روسیه پهناورترین کشور اروپای شرق است. با ذخیره وسوسه انگیزی از معادن فلزی ارزشمند. نیمی از آهن و فولاد کل شوروی از اوکراین بدست می‌آمد. چهل درصد از کل سنگ منگنز دنیا در دوران شوروی از اوکراین صادر می‌شد. به این فهرست، منابع ذغال سنگ، جیوه، تیتانیوم و نیکل را هم باید فزود. اوکراین یکی از مهمترین کشورهای معدنی دنیاست که هم از نظر تنوع و هم حجم ذخایر در دنیا کم‌نظیر است. گفته میشود ۸۰۰۰ معدن از ۹۰ کانی ارزشمند در سراسر خاک اوکراین وجود دارد.
بر خلاف بیشتر کشورهای معدنی که کشاورزی خوبی ندارند اوکراین صاحب نوع بسیار حاصلخیزی از خاک نیز می باشد. این خاک که بنام خاک سیاه (یا سرزمین سیاه) معروف است حاصلخیزترین خاک کره زمین است و در روسیه و کانادا نیز یافت میشود. اوکراین صاحب یک چهارم از خاک سیاه کره زمین است. این خاک استثنایی و حاصلخیز، یکی از سرمایه‌های ملی اوکراین است. کشاورزی در این خاک بدون کود انجام میشود. کشاورزان می‌گویند سربازان نازی در جنگ جهانی دوم این خاک را با خود به آلمان می‌بردند.
علاوه بر همه این امتیازات بالقوه، اوکراین گلوگاه انرژی اروپا هم هست. ۲۵ کشور اروپایی، وارد کننده گاز از روسیه هستند و همه خط لوله‌ها به جز یکی از خاک اوکراین می‌گذرند. این یعنی اوکراین گلوگاه درآمد گازی روسیه نیز هست. در روز اول ژانویه سال ۲۰۰۶، روسیه شیر خطوط صادرات گاز از خاک اوکراین را در پی اختلاف بر سر حق ترانزیت، بست. البته روسیه و اوکراین پس از چهار روز به تفاهم اولیه رسیدند. اما اصل اختلاف پابرجا ماند. سه سال بعد در ژانویه ۲۰۰۹، بار دیگر شیر گاز بسته شد و قربانی این اختلاف هم صنایع اروپایی بودند. اروپا هنوز سرمای شبهای بدون گاز، به خاطر بسته شدن این گلوگاه را به خوبی به یاد دارد. در آن سال ۱۸ کشور اروپایی افت فشار یا قطع کامل جریان گاز را گزارش کردند.
در حال حاضر اتحادیه اروپا تقریباً ۱۸٫۷ تریلیون فوت مکعب گاز در سال مصرف می‌کند که ۱۶٪ آن از خاک اوکراین ترانزیت میشود. پس عجیب نیست که این کشور فقیر (از نظر مالی) تا این اندازه مهم است و همین اهمیت است که جامعه اوکراین را دچار دودستگی کرده.
منبع: رسانه هدهد کانادا
