چه به تازگی بیزینس را شروع کرده باشید و چه کسب‌وکارتان راه خودش را به بازار پیدا کرده باشد، داشتن یک بیزینس پلن به روز می‌تواند به شما در داشتن آینده‌ای درخشان کمک کند. طراحی اهداف، اولویت‌ها و فرصت‌های رشد می‌تواند برای شما در ترسیم مسیر موفقیت‌آمیز کسب‌وکارتان مفید باشد. ایجاد و طراحی بیزینس پلن برای هر کسب‌وکاری مهم است و شما هم باید خودتان را با این مسیر همراه کنید تا مهم‌ترین اهداف خود را در نظر بگیرید و در راستای آنها حرکت کنید.
داشتن یک بیزینس پلن کامل به شما این اطمینان را می‌دهد که با وجود تمامی شکاف‌ها و خطرات پیش‌رویتان، موفق خواهید شد. در واقع، مطالعات اخیر حاکی از آنند که کارآفرینانی که با بیزینس پلن مکتوب کار خودشان را شروع می‌کنند، به نسبت سایر افراد از موفق بیشتری برخوردار خواهند بود.
بیزینس پلن در نهایت به شما کمک می‌کند تا صاحب یک کسب‌وکار جدید شوید، خودتان را برای جذب سرمایه یا تعامل با سرمایه‌گذاران آماده کنید و برای پیشرفت کسب‌وکار، اهداف و شرایط خود برنامه داشته باشید. البته بسیاری از صاحبان کسب‌وکار این کار را کمی خسته‌کننده می‌دانند و معتقدند که انجام آن لزومی ندارد؛ اما نکته مهم این است که شما باید آن را به مراحل جداگانه تقسیم کنید و گام به گام پیش بروید. ما در ادامه‌ی این مقاله تمام مراحل مهم طرح بیزینس پلن را به شما معرفی خواهیم کرد.
1_ معرفی
محتوای این بخش (به جز صفحه اول و فهرست مطالب) خلاصه‌ای از اقدامات اجرایی است که نفس کسب‌وکار شما را نشان می‌دهد و شامل موارد زیر است:
- صنعت و بازار هدف شما
- اهداف شرکتتان
- چگونگی تمایز با رقبا
- نوع شرکت (شرکت انفرادی، مشارکتی یا یکپارچه)
- وضعیت کسب‌وکار ( در حال راه‌اندازی اولیه یا مشغول به فعالیت)
- تجربه و اعتبارات تیم شما
- عملکرد مالی مورد هدفتان
البته باید اضافه کنیم که خلاصه اقدامات اجرایی شما هم باید به اندازه کافی قانع‌کننده، واضح و دقیق باشد و توجه خواننده را به خود جلب کند و آنها را مشتاق‌تر کند. یکی از نکات اصلی این بخش این است که نباید بیشتر از یک صفحه باشد. جالب است بدانید با اینکه این بخش از لحاظ ساختاری اولین بخش بیزینس پلن به حساب می‌آید، بسیاری از صاحبان کسب‌وکار آن را آخر می‌نویسند تا بتوانند تمام بخش‌های مورد نظر خود را خلاصه کنند.
به علاوه، از آنجایی که شما صاحب یک کسب‌وکار جدید هستید، باید این را هم در نظر بگیرید که بانکدارها و سرمایه‌گذاران احتمالی هیچ پیشینه‌ای از شما ندارند. بنابراین، طرح شما باید استراتژی، شایستگی‌ها و دلایل موفقیت شما را به وضوح بیان کند. پیشبینی مالی دقیق و سنجیده هم بسیار حائز اهمیت است؛ چون شما با این کار نشان می‌دهید که کسب‌وکارتان چگونه با هزینه‌های اضافی کنار خواهد آمد و درآمد را افزایش خواهد. البته ارائه جزئیات هزینه‌های ثابت و متغیر هم بسیار مهم و تعیین‌کننده است. فراموش نکنید که اشاره به نقاط قوت کسب‌وکار و مقایسه خودتان با دیگر رقبا شما را متمایز خواهد کرد. پس سعی کنید به عواملی مثل پتانسیل‌های تیمتان، حوزه‌های مورد نظرتان و دورنمای شش تا 18 ماه آینده هم اشاره کنید.
2_ محیط کسب‌وکار
این بخش علاوه بر محیط کسب‌وکار به عواملی مانند تاریخچه و خلاصه فعالیت شما می‌پردازد و مشخص می‌کند که دقیقا چه محصولی را می‌فروشید و چگونه مشکلات و نیازهای بازار را حل می‌کنید. اگر کسب‌وکارتان نوپا نیست بهتر است به این بپردازید که از کجا شروع کرده و چگونه به وضعیت فعلی خود رسیده‌اید. اگر در حال راه‌اندازی یک بیزینس جدید هستید، حتما به تمام تحقیقات و تحلیل‌های پیشین خود اشاره کنید تا جدیت خود را نشان دهید. البته بهتر است که روند صنعت، چشم‌انداز رشد و همچنین نحوه انطباق کسب‌وکارتان با محیط فعلی را هم در نظر بگیرید. شناسایی رقبا و نحوه تمایز شما از آنها هم می‌تواند به تعیین جایگاهتان در صنعت کمک به سزایی کند.
صاحبان کسب‌وکارهای قدیمی در نظر داشته باشند که حتما باید به وجه تمایزشان در مقایسه با سایرین اشاره کنند و هزینه‌ها، رقبا، کارایی بیزینس و اهداف خود را مشخص کنند. بیزینس پلن این افراد همچنین باید شامل مواردی مانند پیشبینی جریان نقدی و اهداف تیم مدیریتی، از جمله فرصت‌های توسعه، مجموع دارایی و نیازهای مالی احتمالی باشد. البته باید اضافه کنیم که اشاره به مواردی مانند تیم‌های حامی، مسیر پیشبرد استعدادها، پیشنهاد جانشین و برنامه‌های احتمالی برای رقابت در بازار هم به شدت حائز اهمیت است.
3_ بازاریابی
طرح بازاریابی نشان می‌دهد که شما چگونه مشتریان خود را وادار به خرید محصولات و خدماتتان خواهید کرد. یکی از بخش‌های مهم این قسمت تعریف شما از بازار هدفتان است. این طرح به طور کلی شامل موارد زیر است:
- محصولات، خدمات و فروش منحصر به فرد (USP): ویژگی‌های محصول یا خدمات شما چیست و چه چیزی آن را منحصر به فرد می‌کند؟ تفاوت آن با محصولاتی که رقبایتان ارائه می‌دهند چیست؟
- استراتژی قیمت‌گذاری: این بخش ممکن است کمی مشکل به نظر برسد. شما باید در بازار رقابت کنید و همچنان سود معقولی هم داشته باشید. محاسبه هزینه، تخمین منافع مشتریان و مقایسه قیمت محصولات شما با دیگران می‌تواند در این فرآیند بسیار مفید باشد.
- استراتژی فروش و تحویل: محصولات و خدمات شما چگونه به دست مشتریان خواهد رسید و هزینه آن چقدر خواهد بود؟ چگونه موجودی و تراکنش‌های خود را مدیریت خواهید کرد؟
- استراتژی تبلیغات: شما در این بخش باید توضیح دهید که چگونه می‌خواهید محصول منحصر به فرد خود را به مشتریانتان ارائه دهید. بهتر است برای این کار به پیام و تاکتیک‌های تبلیغاتی خود (به عنوان مثال، وبسایت شرکت، رسانه‌های اجتماعی، ایمیل، رادیو و…) فکر کنید و از آنها به عنوان راهی برای رسیدن به مخاطب استفاده کنید. حتما فعالیت‌های خود را اولویت‌بندی کنید و بودجه‌های مورد نظرتان را هم ذکر کنید.
4_ عوامل اجرایی
این بحش به طور کلی به تمام نیازهای فیزیکی کسب‌وکار شما اشاره می‌کند و شامل دو قسمت اصلی است:
توسعه: شما در این مرحله باید به تمام کارهایی که تا کنون برای کسب‌وکارتان انجام داده‌اید اشاره کنید و درباره‌ی مواردی که هنوز در دست اقدام هستند هم توضیح دهید.
فرآیند تولید: این بخش شامل جزئیات عملیات روزانه کسب‌وکار شما از جمله ساعت کار، امکانات، تجهیزات، مواد مورد نیاز تولید، موجودی، هزینه‌ها و موارد دیگر است.
5_ امور مالی و جریان نقدی
برنامه‌ریزی مالی و جریان نقدی به شما این فرصت را می‌دهد تا قدرت مالی کسب‌وکار خود را تعیین کنید. بهتر است در این بخش نسبت به هزینه‌ها و درآمد مورد نظر خود واقع‌بین باشید تا بتوانید سلامت مالی کسب‌وکارتان را در اسرع وقت مشخص کنید. البته باید اضافه کنیم که این قسمت برای افرادی که کسب‌وکار خود را با موفقیت وارد بازار کرده‌اند، کمی متفاوت است و موارد زیر را در بر می‌گیرد:
صورت جریان نقدی: شما در این بخش باید از خودتان بپرسید که بیزینستان در مقاطع زمانی خاص چه مقدار جریان نقدی دارد؟
صورت درآمد: که شامل سود و زیان کسب‌وکار در بازه‌های زمانی متفاوت است.
ترازنامه: که شامل درآمد و هزینه‌های عملیاتی غیرقابل پیشبینی و مداوم است.
اگر هنوز کسب‌وکار خود را شروع نکرده‌اید، بهتر است فقط به هزینه‌های پیش‌رویتان اشاره کنید و نشان دهید که برای راه‌اندازی بیزینس مورد نظرتان به چه میزان سرمایه اولیه نیاز دارید.
6_ اعضای تیم
ایده‌های بزرگ به تیم‌های بزرگ نیاز دارند. بنابراین، این بخش باید به تیم فعلی شما و تمام کسانی که مورد نظرتان هستند، اشاره کند. بهتر است حتما به پیشینه، مهارت‌ها و نقاط قوت اعضای تیم خود توجه کنید. سعی کنید در این قسمت مشخصات بخش مدیریت، مشاوران و شرکای حرفه‌ای که با آنها در ارتباط هستید مانند وکلا، حسابداران، بانکداران و کارشناسان خود را ذکر کنید. یک مرور کلی بر فرآیند منابع انسانی که به نیروی کار، مساعده، آموزش و سایر جنبه‌های عملیاتی این افراد می‌پردازد می‌تواند به عنوان مکمل این بخش در نظر گرفته شود و آن را کامل کند.
7_ ریسک‌ها و نتایج
تمام کسب‌وکارها ریسک‌های خاص خود را دارند و به همین دلیل بهتر است شما هم خود را برای آنها آماده کنید. در این بخش، تمام خطرات احتمالی که کسب‌وکارتان ممکن است با آنها مواجه شوند را در نظر بگیرید. این خطرات ممکن است شامل وضعیت اقتصادی، شرایط رقابت، اختلالات احتمالی زنجیره تامین، از دست دادن اعضای کلیدی تیم یا مسائل امنیتی باشند. البته بهتر است بعد از ذکر این خطرات به نحوه مقابله با آنها هم بپردازید و جزئیات اضافه را هم توضیح دهید.
در مرحله‌ی آخر و در بخش نتیجه‌گیری، اهداف خود را مجددا بیان کنید. اگر هدفتان از راه‌اندازی کسب‌وکار دریافت منابع مالی است، باید به وضوح میزان مورد نظر و موارد مورد استفاده را ضمیمه کنید. این بخش درست مانند خلاصه قسمت عملیاتی باید مختصر و واضح باشد و مخاطب را قانع کند.
به خاطر داشته باشید که بیزینس پلن سند زنده و حی و حاضر کسب‌وکار شماست که باید دائما مورد بازبینی قرار گیرد و به روز شود. بهتر است هر چند وقت یکبار برنامه‌های خود را مرور کنید تا اهداف، اولویت‌ها، محیط رقابتی و مسیر عملیاتی خود را مشخص کنید و آنها را در راستای اهداف بلند مدتتان قرار دهید. یادتان باشد که بیزینس پلن شما باعث می‌شود تا برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک هدایت کسب‌وکارتان آمادگی بیشتر داشته باشید و در نتیجه برای مقابله با چالش‌ها و فرصت‌های جدید، اعتماد به نفس و چابکی بیشتری کسب کنید.
منبع: وبسایت rbcroyalbank
تهیه و تنظیم: انجمن بازرگانی ایران و کانادا
جهت استفاده از خدمات انجمن فرم عضویت را تکمیل کنید و به صدها عضو فعال اقتصادی این انجمن بپیوندید.
بازنشر این مطلب با ارائه منبع رسمی و لینک مستقیم به منبع بلامانع است.
