مانعِ رکود اقتصادی: عواقب بلند مدت ناشی از فارغ‌التحصیلی در بحران اقتصادی بر مشاغل

این یک واقعیت است: رکود اقتصادی به شدت به جوانان و علی الخصوص افراد با مهارت‌های کمتر توسعه یافته آسیب می‌رساند.

آنچه که در این میان کمتر بدان توجه شده، این است که تاثیرات فارغ‌التحصیلی در دوران رکود اقتصادی تا مدت‌ها پس از بهبودی کامل از پاندمی ادامه خواهد یافت. این تاثیرات می‌توانند مشاغل افرادی که در بحبوحه شرایط وخیم اقتصادی، زمان اشتباهی را برای شروع کسب‌وکار خود انتخاب کرده‌اند را تحت پیامدهای طولانی مدت و منفی قرار دهند.

این عواقب شامل رشد زمان‌بر دستمزد و تاخیر در پیشرفت شغلی در مقایسه با گروه‌هایی است که در شرایط اقتصادی بهتری فارغ‌التحصیل می‌شوند. با وجود بیش از 1 میلیون دانشجو در دانشگاه‌های کانادا و اقتصاددانانی که احتمال ادامه رکود اقتصادی در 12 ماه پیش‌رو را نزدیک به 30% پیش‌بینی می‌کنند، ارزشش را دارد تا نگاهی به تجربه افرادی که بین سال‌های 2009 تا 2011 وارد بازار کار شدند، بیاندازیم. 

پژوهشی درباره فارغ‌التحصیلان دوران رکود اقتصادی نشان می‌دهد:

• دستمزد این افراد در دهه اول اشتغال خود نسبت به گروه‌هایی که قبل از بحران اقتصادی وارد بازار کار شده بودند، رشد کندتری داشته است.
• در سنین 34-30 سالگی، احتمال قرارگیری این افراد در جایگاه مدیریتی نسبت به گروه‌های قبل از بحران اقتصادی، کمتر است.
• در سنین 34-30 سالگی، احتمال داشتن جایگاه حرفه‌ای توسط این افراد نسبت به گروه‌های قبل از بحران اقتصادی، کمتر است.

درس‌هایی از بحران اقتصادی پیشین

در سه ماه آخر سال 2008، کانادا به بدترین رکود اقتصادی خود، بعد دهه 80 میلادی، رسید. رشد مجدد اقتصاد کانادا، یک سال دیگر به طول انجامید. با اینکه کانادا نسبت به دیگر کشورها وضعیت بهتری داشت، تاثیرات ناشی از این بحران بسیار چشمگیر بود. و در میان افرادی که بیشترین آسیب متوجه آنها شده، نام کانادایی‌هایی که تازه وارد بازار کار شده بودند، به چشم می‌خورد.

شواهد حاکی از آن هستند که در آغاز زندگی شغلی هر فرد، سلامت اقتصادی می‌تواند باعث تسریع و یا تاخیر در کل شغل او شود. دوره‌هایی که در بیکاری و یا کم‌کاری سپری می‌شوند، می‌توانند منجر به زوال مهارت‌های کسب شده در محیط آموزشی، منع کسب مهارت‌های مهم و جدید و تاخیر در فرصت‌های مربوط به پیشرفت به سمت جایگاه‌های تخصصی و یا مدیریتی شوند. جبران این تاثیرات ممکن است سال‌ها طول بکشد.

مانند دیگر رکودهای اقتصادی، بحران اقتصادی بزرگ کانادا بیشترین ضربه را به جوانان وارد کرد. نرخ بیکاری افراد 20 تا 24 ساله از حدود 9 درصد در سال 2008، به بیش از 12 درصد در سال 2009 افزایش یافت و 55000 نفر را به لیست بیکاران اضافه کرد. این نرخ برای مردان جوان به بیش از 15 درصد رسید. بسیاری ترجیح دادند که با این شرایط در محیط‌های آموزشی دست و پنجه نرم کنند: نرخ ثبت‌نام در دوره‌های نیمه وقت و تمام وقت تحصیلات تکمیلی از 39 درصد در سال 2008 (که در آن زمان در پایین‌ترین سطح ممکن خود بود) به 43 درصد در سال 2012 افزایش یافت.

نمودار:

نرخ بیکاری افراد شاغل فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی بر اساس گروه سنی

میانگین بین 12 ماه

گروه سنی: زنان بین 26-22 سال/ مردان بین 26-22 سال/ 30 تا 39 سال/ 40 تا 54 سال

منابع: آمار کانادا، مرکز تحقیقات اقتصادی رویال بانک کانادا

حتی پس از ورود به بازار کار، نرخ بیکاری برای این گروه سنی همچنان تا مدت‌ها پس از آنکه  اوضاع برای شاغلان مسن‌تر بهبود یافت، با بالاترین میزان خود ادامه داشت. و مردان به نسبت بسیار بیشتری تحت تاثیر قرار گرفتند. زنان جوان لیسانسه وضعیت بهتری داشتند. بیشتر به دلیل اینکه احتمال استخدامشان در مشاغل مربوط به خدمات بهداشتی و درمانی وجود داشت که همین تا حد زیادی از بروز هرگونه شوک منفی شغلی در آنها جلوگیری کرد. 

تاثیر رکود اقتصادی بر مشاغلی که در نهایت به آنها مشغول می‌شویم

در شرایطی که بازار کار با سرعت کندی پیش می‌رود، شروع به کار می‌تواند بر نوع شغلی که در آن مشغول به فعالیت هستید تاثیر بگذارد. پس از بحران اقتصادی بزرگ کانادا، جوانان تحصیل کرده در آموزش عالی خود را مشغول به انجام کاری یافتند که با سطح تحصیلاتشان، به ویژه در مقایسه با افرادی که در اوایل دهه 2000 وارد کار شدند، مطابقت نداشت. آنها بیشتر به صورت نیمه وقت کار می‌کردند، اما نه به انتخاب خودشان. کمتر در جایگاه‌های مدیریتی، حرفه‌ای و تخصصی فعالیت می‌کردند و بیشتر مشغول به کار در زمینه‌های غیرتخصصی بودند.

اشتغال غیر مجاز یا دشواری در یافتن کار مرتبط با رشته خود به دلیل عدم دریافت دستمزد و یا حقوق ناچیز، هزینه‌بر است. این تاثیر ممکن است طولانی مدت باشد.

رشد دستمزد معمولا در ابتدای فعالیت حرفه‌ای سریع‌ترین اتفاق ممکن است، چرا که در این زمان فرد شروع به کسب مهارت‌هایی می‌کند که باب میل بازار هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که حدود نیمی از کل افزایش درآمد یک فرد در طول مسیر حرفه‌ای خود، در دهه اول اتفاق می‌افتد.

ایجاد سابقه صلاحیت برای ترفیع درجه در آینده یا تغییر محل اشتغال بسیار اهمیت دارد. اشتغال مداوم نیز یک فاکتور مهم به حساب می‌آید. همانطور که بانک ملی کانادا خاطر نشان کرده است، بخش قابل توجهی از کل مبلغ درآمدی که یک فرد در طول زندگی کاری خود بدست می‌آورد از تغییر جایگاه شغلی در هنگام اشتغال حاصل می‌شود، بنابراین دوره‌هایی که به بیکاری سپری می‌شوند، امکانِ مهمِ چانه‌زنی در مذاکره برای حقوق بالاتر را از بین می‌برند. 

بیکاری مداوم یا کم‌کاری می‌تواند مهارت‌های تخصصی بدست آمده در دانشگاه را از بین ببرد و باعث افزایش ضرر ناشی از عدم دریافت یا کاهش دستمزد شوند. همچنین می‌تواند باعث تاخیر در کسب و توسعه مهارت‌های قابل انتقال و نرم شود. زمینه‌ای که به دلیل اهمیت بیش از اندازه‌ای که معتقدیم بر نیروی کار پیش‌رو دارد، در مرکز تحقیقات اقتصادی رویال بانک کانادا تمرکزمان را وقف آن کرده‌ایم.

تجربه نسل هزاره نشانگر این تاثیر است

عواقب ناشی از فارغ‌التحصیلی در دوره رکود اقتصادی در افراد 30 تا 34 ساله امروز، که در بحران اقتصادی سال 2008، بین 19 تا 23 سال سن داشتند، در حال بروز است. کمتر از 10 درصد از این افراد در جایگاه‌های مدیریتی قرار دارند. در طول بازه ی 2008-2000، کارگران در همین گروه سنی، 12 درصد از سمت‌های مدیریتی را به خود اختصاص داده‌اند. در این میان،  37 درصد از افراد بین 30 تا 34 سال امروزه به صورت حرفه‌ای مشغول به کار هستند؛ سهم این افراد در دوره 2008-2000، 41 درصد بود. آنها در مقایسه با گروه‌های قبل از رکود اقتصادی، بیشتر به صورت غیر حرفه‌ای در حال فعالیت هستند.

نمودار:

آن دسته از گروه‌های سنی که در دوران رکود اقتصادی فارغ‌التحصیل شده‌اند کمتر به عنوان مدیر کار می‌کنند و بیشتر در مشاغل غیر حرفه‌ای مشغول به فعالیت هستند

درصد اشتغال

مدیریت/ مهارت‌های تخصصی/ مشاغل غیر حرفه‌ای

گروه سنی: 26-22/ 34-30

منابع: آمار کانادا، مرکز تحقیقات اقتصادی رویال بانک کانادا

درآمد فارغ‌التحصیلان بحران اقتصادی بزرگ نیز از دیگر گروه‌ها عقب مانده است. متوسط دستمزد ساعتی افرادی که احتمالا بین سال‌های 2009 تا 2011 وارد بازار کار شده‌اند، طی ده سال اول مسیر شغلی‌شان حدود 60 درصد رشد داشته است، در حالی که این مبلغ برای افرادی که از سال 2006 تا 2008 شروع به کار کرده‌اند، 71 درصد افزایش یافته است. ما تازه شاهد یک تصویر نه چندان واضح از کسانی هستیم که در سال 2013 تا 2015 شروع به فعالیت حرفه‌ای کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که آنها حقوق بیشتری داشته باشند.

رشد کند دستمزد افراد دوره رکود اقتصادی می‌تواند نشانگر این باشد که این گروه در مقایسه با دیگر گروه‌ها با سرعت کمتری به مشاغل مدیریتی و تخصصی انتقال یافته‌اند. پنج سال آینده به ما خواهند گفت که آیا این تاخیر شغلی ادامه خواهد داشت یا خیر. 

نمودار:

رشد دستمزد برای گروهی که در بحران اقتصادی شروع به فعالیت کرده‌اند، کاهش یافته است

درصد رشد درآمد حاصل از ورود به بازار کار

سال ورود به بازار کار (به صورت تقریبی)

منابع: آمار کانادا، مرکز تحقیقات اقتصادی رویال بانک کانادا

یافته‌های ما با سایر تحقیقات دانشگاهی درباره این موضوع همخوانی دارد. اخیرا یک پژوهش به رهبری استاد دانشگاه تورنتو، Philip Oreopoulos، نحوه کارکرد فارغ‌التحصیلان کانادایی در دهه‌های 1970، 1980و 1990 بر اساس فارغ‌التحصیلی‌شان در دوران بحران اقتصادی را مورد برسی قرار داده است. جریمه‌های ضمن درآمد آنها طی 10 سال اول فعالیت حرفه‌ای‌شان به طور متوسط 5 درصد بوده، که بعد از آن جبران شده است.

یک شروع کاری آهسته می‌تواند نتایج مبسوط قابل توجهی داشته باشد

ما برخی از عواقب حاصل از فارغ‌التحصیلی در شرایط رکود اقتصادی را از لحاظ ضرر دستمزد در کوتاه و بلند مدت، بیان کردیم. این خسارات می‌تواند برای فرد و کل اقتصاد انبوهی از پیامدها را به همراه داشته باشد. طولانی شدن زمان بازپرداخت بدهی دانشجویی یا پس‌انداز برای پیش قسط خانه دو مورد از این تاثیرات هستند. سرمایه گذاری زودهنگام برای بازنشستگی یکی دیگر است. زمان‌بندی همه چیز نیست، اما نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

تهیه و تنظیم: انجمن بازرگانی ایران و کانادا

جهت استفاده از خدمات انجمن فرم عضویت را تکمیل کنید و به صدها عضو فعال اقتصادی این انجمن بپیوندید.

مطالب بلاگ انجمن بازرگانی ایران و کانادا منحصرا توسط متخصصین این انجمن تهیه شده است، بازنشر این مطالب با ارائه منبع رسمی و لینک مستقیم به منبع بلامانع است.

دیگر مقالات را اینجا بخوانید

شما هم می‌توانید عضو شبکه اختصاصی اعضای انجمن بازرگانی ایران و کانادا باشید